आग्रह

जेवण आणि त्यात होणारा ’आग्रह’ हा भारतीय सण-समारंभातला फार महत्वाचा भाग आहे. आपल्यापैकी अनेकांनी हा ’सोसलेला’ असेल. ’सोसणं’ हा शब्द मुद्दाम वापरला कारण बहुतेकदा आग्रह खेळीमेळीने घेण्याजोगता होत नाही. 
माझ्या मते आग्रह करताना खाणा-याला पदार्थाची निवड करण्याची मुभा हवी. एखाद्याला गोड आवडत नसेल तर त्याला गुलाबजाम, जिलबी, अशा व्यंजनांचा आग्रह करणं म्हणजे त्या आग्रहाची गोडी घालवणं आहे. त्याच व्यक्तीला रस्सा भाजी किंवा मसालेभाताचा आग्रह करा, तो कदाचित वाढपीला चांगला व्यायाम देईल. बरं, आग्रह एका व्यक्तीने केला की त्या कुटुंबातली आणखी २-३ मंडळी तिथे येतात. "मी कुठे केलाय अजून आग्रह.." असं म्हणून एकीकडे आग्रहाचं व्यंजन पानात वाढून मोकळी होतात. 

आणि आग्रह ज्याला करताय त्याचं वय, त्याची आवड, त्याची त्या वेळची प्राकृतिक स्थिती, हे सगळं बघायलाच हवं. माणसाचा स्वभाव आहे, की राजीखुशीने केलेली गोष्ट आनंददायी होते पण तीच गोष्ट लादली की त्याची मजा जाते. म्हणून वाटतं,

"आग्रह ठीक आहे, पण आग्रहाचा आग्रह म्हणजे दुराग्रहच; नाही का!"
- अ. ज. ओक