www.apurvaoka.com

A J States has now been shifted to

www.apurvaoka.com

तू तेरा देख

हातचं सोडून पळत्याच्या; काखेत कळसा गावाला वळसा; या आणि अशा अनेक म्हणी ऐकत आलोय. त्याचा अर्थ आजकाल माणसांच्या वागण्यातून पदोपदी उमगत राहतो. माणसं स्वत:चं सुख दुस-याशी तुलना करून मोजतात. स्वार्थी तर असतातच; परंतु दुस-याच्या आयुष्यात त्यांना जास्त रस असतो. आपण कोण आहोत, आपल्याकडे काय आहे, आपली स्वप्न काय आहेत, आपल्या आकांक्षा काय आहेत, या सगळ्यापेक्षा दुसरा काय करतो, त्याच्याकडे काय आहे, त्याच्याबाबतीत काय घडतंय, याचं चिंतन जास्त करतात. या चिंतनातून मग चढाओढ, असूया, द्वेश, मत्सर, गर्व आणि अशी निरनिराळी मूल्य माणसं अंगी बाणवत जातात.

का माणसं आत्मचिंतनात सुख शोधू शकत नाहीत? का दुस-याचं सुख हे आपल्या सुखाचं मापक असावं लागतं? संतांनी नेमकं हेच लोकांना सांगण्याचा प्रयत्न केला. त्यापैकी किती कळलं, किती वळलं हे संतच जाणोत.

रस्त्यावरून, विशेषत: महामार्गावरून जाताना ट्रक्स लॉरीज च्या मागे जे साहित्य, जी सुवचनं लिहिलेली असतात त्यापैकी माझं आवडतं सुवचन नेमकं हेच सुचवतं.

‘ ‘तू तेरा देख’; ट्रक्स च्या मागे लिहीलेलं आढळणारं हे छोटंसं वाक्य सुखाचा फार मोठा मूलमंत्र देतं.’
- अ. ज. ओक

Bad Luck

I was watching someone clean up his office desktop the other day. There were several icons scattered all over the screen. He was checking every file and moving it to the appropriate folder on his hard drive. After a while there were certain files left which I guess he could not move it to any specific folder. He then made a folder named 'Others' and moved all of those files into it. Though he had not find the right group to associate a few files to; his desktop was now; clean.

Isn't it so similar to how we react to situations in life? More often than not, we find ourselves in a situation where we have no option but to just blame it on our luck. Some do it expressly, while for some it is implied. But does it help? I think yes. It does. It does help to blame it on luck. It clears our mind just like the guy cleared his desktop. It makes our mind a clean slate again; helps us 'see' ahead in life. If you have not cleared your mind's desktop yet; you should do it soon. And you should really have this 'Others' folder there to keep the things which you can blame on nothing but 'Bad Luck'. Because,

'Sometimes, it really feels 'Good' to just say 'Bad Luck'; and move on.'
- A J Oka.

भारताचं खरं दुर्दैव

नुकत्याच एका ऐतिहासिक ठिकाणाला दिलेल्या भेटीत पुन्हा एकदा लोकांच्या भावनाहीनतेचं, चंगळवादाचं, मगरुरीचं, अहंकाराचं प्रदर्शन बघायला मिळालं. तसं ते वाण्याकडून चार साबण आणायला गेलो तरीही बघायला मिळतं; पण अशा विशेष ठिकाणी, किंवा काही विशेष सण-समारंभात ते जरा ‘विशेष’ असतं. रस्त्यावर गाडी चालवताना तर आपण जगाचे राजे हा भाव तनामनात घेऊन लोकं वावरतात. म्हणजे सांगायचंच झालं, तर त्यांच्या वाटेमधे साधं पाखरू जरी आलं तरी त्याची आई-बहीण काढतात. 

आता रांग आहे, म्हणजे आपल्या पुढे लोकं असू शकतात. पण आपण जगाचे राजे म्हटल्यावर आपल्या मधे कुणी येऊच कसा शकतो? मग अरेरावी करणे; चार शिव्या देणे किंवा ज्याचं आपल्याला बाळकडू मिळालंय तो भ्रष्टाचार करणे (संबंधित व्यक्तीस चार पैसे टेकवावेत, की... हं !) हे बघायला मिळतं. पैसे ही कमवण्याची, साठवण्याची, (देण्याची वगैरे सोडाच) गोष्ट नसून ती दाखवण्याची गोष्ट आहे; हे इथलं तत्वज्ञान आहे.

हा विषय मोठा आहे; पण थोडक्यात कसं आहे, की वर नमूद केल्याप्रमाणे जे वागतात, त्यांना ते चूक आहे हे कळण्याची बुद्धी नसते, आणि ज्यांना ते चूक आहे के कळण्याची बुद्धी असते, त्यांना तसं वागवणा-यांना थांबवणं शक्य नसतं.भारत म्हणूनच मागे आहे आणि सदैव राहील.

‘लायकी नसलेल्यांकडे पैसा आहे; आणि हिंमत नसलेल्यांकडे अक्कल आहे; हेच भारताचं खरं दुर्दैव आहे.’

- अ. ज. ओक

आपली लाल

कोकणस्थ पिक्चर आला. त्याची चांगली वाईट परिक्षणं ऐकली, वाचली. एकूणच कोकणस्थांचं नाव घेऊन त्याभोवती हवी ती कथा बांधली गेली आहे, असं जाणवलं. फेसबुकावर कम्युनिटी यायला लागल्या कोकणस्थांचं नाव खराब करणा-या. एकूणच कोकणस्थ चर्चेत आले. तसं आपल्या समाजाला ट्रेंड फॉलो करायचं चांगलं माहिती आहे... सद्ध्या कोकणस्थ ट्रेंड मधे आहेत असं म्हणायचं.
मग समाजातले बाकी वर्ग कसे मागे रहावेत? तेही उद्योग करायला लागतील, आमचा समाज असा, आमचा समाज तसा. 'मराठा' असं मोठ्ठ्या अक्षरात लिहिलेला टीशर्ट घालून मी बघितलं परवा एकाला. हसू आलं. इंग्रज खूप हुशार होते. त्यांनी समाजाची ही वर्गवार, जातिवार रचना बघितली आणि तेंव्हापासून रुजलेल्या ईर्शा, चढाओढ, दुजाभाव या बीजांना व्यवस्थित खतपाणी घातलं. 

 आजही तो मळा सुपीक आहे. आरक्षणं, आंदोलनं, हक्कांची लढाई अशी रसाळ फळं त्या मळ्यात पिकतायत. अशिक्षित मंडाळी सोडा, शिक्षित लोकांचीही वैचारिक पातळी अजून भुईतच आहे.
खरं तर,
'भारतीय समाजाला दोनच गोष्टी येतात. आपली 'लाल' करणं, किंवा दुस-याचं 'काळं' करणं.'
- अपूर्व ओक

प्रेम - भक्ती

प्रेम आणि भक्ती या दोन गोष्टीत नेहमीच गल्लत केली जाते. या दोन गोष्टी नेहमीच भिन्न मानल्या गेल्या आहेत. पण गोष्टी भिन्न असल्या म्हणजे त्यांमध्ये नातं, संदर्भ यांचा अभाव असतो असं नाही. प्रेम आणि भक्ती या अशाच गोष्टी आहेत, की ज्या भिन्न असूनही संबंधित आहेत.

संतांनी केलेली भक्ती ही आदर्श भक्ती मानली जाते. याचं कारण की ती भक्तीच्या हद्दीबाहेरची भक्ती होती. परम भक्ती होती. ती भक्ती प्रेमरूप भक्ती होती. मीरेने केलेलं प्रेम हे आदर्श प्रेम मानलं जातं. मीरेचं प्रेम हे अत्युच्च प्रतीचं प्रेम होतं. निर्मळतेचा कळस गाठलेलं प्रेम होतं. मीरेचं प्रेम हे भक्तीरूप प्रेम होतं.

नेमका हाच प्रेम आणि भक्ती या गोष्टींमधला दुवा आहे. दोन गोष्टींचा एकमेकांशी दृढ संबंध आहे. जणु एकाच डोंगराची दोन शिखरं आहेत, प्रेम आणि भक्ती. धाग्याचं एक टोक जर भक्ती असेल तर त्याच धाग्याचं दुसरं टोक प्रेम आहे. आणि तो धागा म्हणजे सात्विकता.

‘सात्विक प्रेम म्हणजे भक्ती होय; आणि सात्विक भक्ती म्हणजे प्रेम.’
- अ. ज. ओक

Rare is Special

When mobile was invented, it couldn't fit in our hands. As technology grew, mobiles shrunk. When everyone rode bicycle, having a car was considered great. Everyone has a car today, but cycling from home to office is said to be special. When everyone used goods made in own country, use of Imported goods was labeled as 'High Class'. Today, when 80% of the goods in the market are imported, using goods made in own country is said to be 'Premium'. Almost everyone ate home-made food earlier; and eating out was for the wealthy. Now everyone eats out frequently, and the taste of home-made food, is something that people value.

Minority is always more special than majority. Scarcity is always on priority. The simple equation is that

'What is Rare, is Special.'
- A J Oka

Sustainability

Three main qualities of data or information that are critical, are Availability, Reliability, and Relevance. Of course there are other vital characteristics of good information but these are very important. When these characteristics are consistently met, the information becomes Sustainable.

For the non-living things 'Sustainability' or 'Durability' is decreasing in it's importance. People change cars every two years, laptops every year, mobile phones every six months, and clothes every two months. But 'Sustainability' is becoming increasingly important for people; for humans. One has to be sustainable to be able to survive. One has to be ahead of time and ready for the next change. But 'Sustainability' for humans is too dynamic of a concept to be measured in a particular set of criteria. It cannot be just strength, it cannot be intelligence, it cannot be luck either. It is about all this and much more. Precisely,

Sustainability = Capability > Possibility

- A J Oka.

If no one is looking at you

Our actions depend on our thoughts. While that being said to be true on most of the occasions, it is also true that our actions depend on people's actions and reactions. A simple scenario is when people are watching you. It is then that you become conscious of your actions. Inversely, you either feel free or left out, if no one cares.

This is what mostly happens but it surely isn't the ideal way to respond. Watching ourselves is more important than anything else. You can safely ignore the surroundings if you are watching yourself. Still the ideal way to think; and a general principle that one should embed in his/her thoughts I feel, is that,

If everyone is looking at you, understand, that you are better. If no one is looking at you, understand, that you are unique.
- A J Oka

लेव्हल

टीव्ही वर; म्हणजे दूरदर्शन वाहिनीवर एक जाहिरात येते, प्रबोधनपर. त्यात एक कुत्रा असतो जो माणसांसाठीचा रस्ता ओलांडण्याचा सिग्नल हिरवा होईपर्यंत वाट बघून मग रस्ता ओलांडतो; आणि बाकी अनेक व्यक्ती ज्या हे असलं काहीही न करता रस्ता दिसेल तशा धावत सुटतात. ती आणि तशा अनेक जाहिराती दाखवून झाल्या पण गाढवापुढे... ची गोष्ट चालूच आहे. या विषयाचाच कंटाळा येतो आता. मी लाल सिग्नल ला मान देऊन उभा असतो शांतपणे आणि माझ्या मागून गाड्या येतात; हा काय ****** आहे बघा ! अशा आविर्भावाने बाजूने सिग्नल तोडून निघून जातात. या अशाच लोकांना ‘रांगेचा फायदा सर्वांना’ हे शाळेत किंवा त्यांच्या आईबाबांनी शिकवलेलं नसतं, त्याना QUEUE म्हटलं की हिंदीतलं ‘क्यूं?’म्हणायचं कळतं. त्यांना BMW मधून बाहेर थुकण्यात ‘स्टेटस’ वाटतो. त्यांना अशिक्षित म्हटलेलं झोंबतं, मग ते मवाल्यासारख्या शिव्या देतात. थोडक्यात काय,

‘लेव्हल गाठलेली माणसंच लेव्हल सोडतात’

- अ. ज. ओक

Discipline

Consistent droplets can turn into an ocean. Practice builds up into Perfection. More than hard work, more than good luck, more than knowledge and more than blessings, what really takes you to your goal, is discipline in everything. Being seriously disciplined is not a joke, but failing isn't fun either. That is why you should,

'Punish yourself with Discipline, or you'll have to Punish yourself with Disappointment.' - A J Oka

लाटण्याची लाट

आजकाल गोष्टी लुबाडण्याचा, लाटण्याचा, हिसकावण्याचा, बळकावण्याचा ट्रेंड आहे. त्यामुळे तिकिटाच्या रांगेतील जागेपासून ते शाळा-कॉलेज मधल्या जागेपर्यंत, बस-ट्रेन मधल्या सीटपासून ते राजकारणातल्या सीट पर्यंत, अध्यक्षपदं, अ‍ॅवॉर्डस पासून ते विजेतेपदं, रिवॉर्डस पर्यंत सगळ्या गोष्टी लाटल्या जातात, बळकावल्या जातात. मग लुबाडणा-यांना विजयसुख आणि लुबाडलं गेलेल्यांना वैफल्य असं हे समीकरण पूर्ण होतं.

जमिनी, मालमत्ता, या तर लाटल्या जाणा-या गोष्टींपैकी हिट गोष्टी. आता तर त्यांच्याबरोबर देवही लाटले जातायत. त्यांच्यावर हक्क सांगितले जातायत. दैवतं लाटली जातायत, देवळं लाटली जातायत. 

‘पण असं आहे की, जमीन लुबाडता येते, जमिनीवरचं प्रेम लुबाडता येत नाही. पदं, पदव्या हिरावून घेता येतात पण त्यांच्यासाठीची पात्रता हिरावून घेता येत नाही. लोकप्रियता लाटता येते, पण लोकमान्यता लाटता येत नाही.... देव लाटता येतील; पण भक्ती लाटता येत नाही. देवत्व तर त्याहून नाही.’ 

- अ. ज. ओक

वखवखलेला

पैशामुळे आणि पैशासाठी वखवखलेला समाज एक दिवस भारत देशाची अवस्था अफ्रिकन देशांसारखी करेल आणि ही गोष्ट होण्यापासून कुणीही थांबवू शकणार नाही. - अ. ज. ओक

Bridge

Life is like a bridge. A journey between two ends. There is road like fate which you cannot really change. There are pillar like people which you rely on. And there are water like troubles which are waiting for you to fall. Everyone falls one or more times, some or the other time. Some people get drowned. Some swim through. Some climb up the bridge and continue.

- A J Oka

Feed Your Interests

Everything in life is time bound. And everything remains time bound. It is us who have to catch up or else give up. The sun never waits till you set up your camera. Rain never waits till you open your umbrella. You have to grab things before it is too late. So is the case with interests, hobbies, desires and madnesses. Once you leave them unattended and once they are off, they do not knock your door no matter how badly you want them to.

'Feed your interests before they stop feeding you.'

- A J Oka

आणखी एक गंधर्व

एखादी व्यक्ती नुसतीच यशस्वी होउन भागत नाही. ते यश असं प्रदीप्त व्हायला त्या व्यक्तीला एखादी उपाधी, एखादी पदवी किंवा आदरयुक्त प्रेमाने ठेवलेलं नाव असणं हे आजकाल गरजेचं आहे. तरच मग मजा आहे. आता भारताचे एक आघाडीचे संगीत दिग्दर्शक घ्या ना. इतका फॅन आहे मी त्यांचा म्हणून सांगू; मीच काय देशभरात, अवघ्या विश्वात त्याचे कोट्यावधी फॅन्स आहेत. हमराज़, तेरे नाम, आशिक बनाया आपने, रेडियो, कर्झ्झ्झ्झ, बॉडिगार्ड, नुकतेच आलेले सन ऑफ सरदार आणि खिलाडी ७८६, असे अनेक सिनेमे त्यांनी आपल्या संगीत दिग्दर्शनाने खुलवलेले, नव्हे, एकहाती गाजवलेले आहेत. आणि हे केवळ गाण्याबद्दल झालं; त्यांचा अभिनय, लेखन, दिग्दर्शन हे स्वतंत्र विषय आहेत बरं का.

गाणं हे गळ्यातूनच नव्हे तर नाकातूनही गाता येतं हे खरं तर त्यांनी पटवून दिलं जगाला. काय सूर लागतो त्यांच्या नाकाचा. आहाहाहा! व्वेड लागतं. ही कला भारतात दुस-या कुणालाही अवगत नाही असं म्हटलं तर वावगं ठरू नये. त्यांच्यासारखे तेच. एकमेव.

प्रतिभावंत माणूस.... पण एखादीही उपाधी, पदवी अशी अजून त्याच्या नावासमोर नाही. असायला पाहिजे बुवा. सारेगमप मधे रॉकस्टार वगैरे म्हणून संबोधतात त्याला, पण त्यात दम नाही. पदवी कशी जबरदस्त पाहिजे. 

हाच विचार करताना मी एक लहान नाकी, आय मीन, लहान तोंडी मोठा घास घेतोय, आणि त्यांना एक उपाधी देतोय. ‘नाकगंधर्व’ ! त्यांचा सन्मान करायला हे कमीच आहे म्हणा, पण तरीही. 

Respect, Love, Fear

Do not ever bother about what people think about you. It never helps. It never lets you be yourself. Instead, be yourself, while being true to yourself, and do what your heart asks you to. Be assured, that;

'Those who do not Respect you for what you are; will either Love you for what you were or Fear you for what you may become.'

- A J Oka.

Falsity

If you show, it shows. Those who act, take the credit. The world is like this. More often than not, real talent is overshadowed by the fakers who pretend to know it all and make every attempt to show that. And the world more often than not, believes what it sees and does not care to look beyond that. And more so, the ones who are 'successful' by that way, always take the spotlight.

One may like it or not, but this is how the world is today.

 The TRUTH is that FALSITY sells.

-A J Oka

उपमा आणि तुलना / Comparisons and Connections

काही गोष्टींचा विचार करताना त्यांचा इतर काही गोष्टींशी इतका जवळचा संबंध असल्याचं जाणवतं; त्या दोन गोष्टींमधे इतकं साधर्म्य दिसतं की तुलना केल्याशिवाय, आणि उपमा दिल्याशिवाय राहवत नाही. अशाच काही  तुलना माझ्या मनाने केलेल्या इथे मांडतो. त्या किती योग्य, किती रास्त आहेत ते ज्याचं त्याने ठरवावं, आणि काही उणं अधिक झालं असेल तर सोडून द्यावं.

Sometimes, Some things resemble so much with each other, that you cannot help establishing a link between the two. Some of such links, and some connections are expressed here. The names, the thoughts expressed here are only true to the context of the blog post and they do not amount to the owner's opinion, or preference in any way.

मायक्रोसॉफ्ट म्हणजे आयटी मधलं कॉंग्रेस आहे

Microsoft is the Congress of IT. Its everywhere, Its widespread. We know there are better options but for some reason we still go by this option even when we know it sucks. Because there is no other name as big as this.

मंगेशकर कुटुंब म्हणजे गायनक्षेत्रातलं रिलायन्स आहे

Mangeshkar family is the Reliance of the world of Music (in India). No one dares to say anything against them and they continue to be proud, that they rule. आम्ही म्हणजेच सर्व, आणि आम्हाला त्याचा गर्व.

रिलायन्स म्हणजे कॉर्पोरेट जगातला शाहरुख खान आहे

Reliance is the Shahrukh Khan of corporate world. Has grown from a really low level to be the King. The name has got all the glow in the world. So no one is really able to counter or overshadow it even if the realities are known. Ultimately, No matter how pathetic and how ridiculous, it sells.

अ‍ॅपल म्हणजे आयटी मधला आमिर खान आहे

Apple is like Amir Khan of IT. Obsessed with excellence. The outcomes of the obsession are genuinely good. It is never involved in the petty rivalries with the competition and keeps raising the bar, for self and for others. Hence, it is class apart and is respected.

मुंबई म्हणजे भारताची अमेरिका आहे

Mumbai is the USA of India. People fancy it. They want to come here to earn more money. They come here with the intention to work and then end up settling down. Under the name of Liberty, they try to override the existing culture of the place, treat it like their own yard, and pollute it somehow.

भारत म्हणजे जगासाठी फेसबुक आहे

India is like Facebook for the world. Every company, country wants to have its presence here. Those who have it are enjoying its benefits. Those who don't are curious about it. They also create amusing profiles once they are here. It also has apps like TaxVille, PoliticsVille, PeoplePuppets etc.

- A J Oka. - अ. ज. ओक

भरली वांगी (बाहेरची)

ब्राम्हणी, कोकणी, कोल्हापुरी, पंजाबी, साउथ इंडियन, पुढे, इटालियन, मेक्सिकन वगैरे असं क्विझीन्स चं वर्गीकरण होण्याआधी; मुळात घरगुती आणि बाहेरचं असे खाण्याचे दोन मुख्य वर्ग होतात. बाहेरचं; म्हणजेच कॅटरर्स कडे उपलब्ध होणारं किंवा हॉटेल मधे मिळणारं खाणं, हे कितीही घरगुती म्हटलं तरी घरासारखं नसतंच. हे जागतिक सत्य आहे. अपवाद असतील; त्यांनी कृपया क्षमा करावी मला या वाक्याबद्दल. पण हे सत्य आहे. कारण एक व्यवसाय आहे आणि दुसरा नाहीये.
तर हे हॉटेल किंवा कॅटरर्स चं जे क्विझीन असतं ते;... छान असतं, पण बहुतांश पदार्थ इथे ट्रान्स्फॉर्म झालेले असतात. या बदलाचे पुन्हा दोन प्रकार आहेत.  काही पदार्थांची नावं तीच रहातात पण तो पदार्थ अंतर्बाह्य बदलतो. उलट, काही पदार्थ बदलत नाहीत पण त्यांच्या नावांत पराकोटीचे बदल होतात.

अनेक उदाहरणं देता येतील पण फार ‘चवीने’ आठवावं आणि लिहावं लागेल. आत्ता एकच उदाहरण सांगतो जे चटकन डोक्यात येतंय. ‘भरली वांगी.’ जगातली एक नंबर भाजी. त्याचं या हॉटेल/कॅटरर क्विझीन मधलं रूप भारी निराशाजनक असतं.

‘कॅटरर्सनी/हॉटेलवाल्यांनी ‘भरली वांगी’ या पदार्थाचं नाव ‘भारली वांगी’ असं ठेवलं पाहिजे. कारण भरली वांगी म्हणून त्यात ‘भरलेलं’ काहीच नसतं. आणि ती मसाल्यात शिजवलेल्या तेलाने (आय मीन, तेलात शिजवलेल्या मसाल्याने) ‘भारलेली’ असतात.’

- अ. ज. ओक