नशिबाचे खडे

‘नवग्रहांचे खडे... अमूक अमूक ज्वेलर्स... आजच घ्या.. ७ दिवसात परिणाम पहा’ अशा अनेक अ‍ॅड्स बघतो आपण. खड्यांवर अती विश्वास असलेल्या माणसांची गणती तर त्याहून अधिक. त्या दिवशी गाडीत एक माणूस बघितला. दहा बोटात दहा अंगठ्या होत्या त्याच्या. विविधरंगी, विविधढंगी. आणखी बोटं असती तर आणखी घातल्या असत्या त्याने नक्की. पायातल्या बोटांकडे तरीही मी बघितलं नाही पण गळ्यात सुधा ’चैनी’ होत्याच अनेक; खडेवाल्या.

मला या शास्त्रासंबंधी काही म्हणायचं नाहीये, पण लोकांच्या आहारी जाण्याबद्दल म्हणायचं आहे. की, अशा जाहिराती बघून माणसं दुकानात जातात, ते सांगतील तो खडा घेतात, हातात/गळ्यात घालतात आणि आता आपलं नशीब बदलेल अशा मोहक भावनेत गुरफटतात. तेंव्हा असं वाटतं, की,

‘खडे घालून नशीब आजमावण्यापेक्षा, खडे टाकून नशीब आजमावणं बेहतर.’ - अ. ज. ओक

गुंतवणूक

एक विनोद ऐकला होता. एका व्यापा-याला एकदा हृदयविकाराचा झटका येतो. शस्त्रक्रीयेनंतर जेंव्हा त्याला शुद्ध येते तेंव्हा जमलेल्या आपल्या मुलांना, बायकोला तिजोरी, गाडी, शेअर्स, याबाबतचे प्रश्न विचारतो. तिजोरी सुखरूप आहे, गाडीला काही झालं नाहीये, शेअर मार्केट तेजीत आहे वगैरे कळल्यावर अचानक दचकून विचारतो,"तुम्ही सगळे इथे आहात, मग दुकानात कोण आहे??"


अशी खरंच काहींची अवस्था असते. पैसा नसलेल्याला झोप न येणं रास्त आहे, पण अमाप पैसा असलेल्यांनाही झोप महाग होते. पैशाचा अति विचार किंवा अति पैसा आणि मग त्याचा विचार यापैकी एक आजार जडतो त्यांना. आणि मग त्यात असे गुंततात की सुटका कठीण होते. म्हणूनच,

'पैसे गुंतवावेत; पैशात गुंतू नये.' - अ. ज. ओक.

कमळं, चिखल आणि इतर

‘आपल्याइथे म्हणजे ना...’, ‘नाहितर बाहेरच्या देशात बघा..’ या आणि अशा प्रकारच्या चर्चांचा आता कंटाळा येतो. वैताग येतो. कारण वेळ फ़क्त वाया जातो; बाकी काहीच होत नाही. 


गडबड, गोंधळ, (हे फार सौम्य शब्द झाले) चालूच असतात आणि रूटीन लाइफ ही चालू असतं. मधूनच एखादा फ़टाका नुसताच सुरसुरावा तसं कुणीतरी उभं रहातं, कुठल्यातरी मुद्याबिरुद्ध आवाज उठवायचा प्रयत्न करतं, चार दोन लोकं त्याला साथ देतात, मॅटर १० एक दिवस चालतं आणि सुरसुरलेला फ़टाका विझावा तसं विरतं. कधी उपोषणं, कधी मोर्चे, कधी मारामा-या. 

मग जनतेला (जनता हा फ़ार Ambiguous शब्द आहे) काय म्हणे Hope वगैरे वाटायला लागते, Change दृष्टिपथात आल्यासारखा वाटतो आणि काय नि काय. कुणीतरी मला म्हणालं त्या दिवशी की ’कमळं चिखलातच उगवतात’ and all. आता याला तुम्ही pessimistic म्हणा, negative म्हणा किंवा आणखी काही. पण,


‘चिखलात कमळं उगवली तरीही चिखल चिखलंच राहतो’ 
- अ. ज. ओक

इमोशन्स आणि लॉजिक

लॉजिकली, प्रॅक्टिकली विचार करणं काही वेळा फ़ार गरजेचं असतं, हिताचं असतं. पण सगळेच जण, सगळ्या वेळी तसा विचार करू शकतात असं नाही. त्याला काही मर्यादा आहेत. 


एखाद्या दुर्घटनेचं उदाहरण बघा. दुस-या देशात, दुस-या गावात, किंवा जवळात जवळ म्हणजे दुस-या घरात दुर्घटना झाली, तर ’शेवटी लाईफ़ आहे, चांगलं वाईट घडतच रहाणार.’ किंवा ’घडणा-या गोष्टी कुणीच टाळू शकत नाही’ असे युक्तिवाद लोकं करतात; आणि करू शकतात. याउलट; दुर्घटनाच कशाला, एखादी साधीशी गोष्ट स्वत: अनुभवताना मात्र अनेकदा भावनांपुढे लॉजिकचा, प्रॅक्टिकॅलिटीचा टिकाव लागत नाही.

Logical thinking, Practical approach, are terms which are used very conveniently by people. And most of the times, the convenience exists when it is not a topic related to them. 


To suggest someone to think practically, and logically in a difficult situation is an easy thing to do and is often done by people. But it is not easy not to think emotionally when something like that happens with them or their lives.


'Emotions can overpower logic; more often in their own yard.' 
- A J Oka.

मोठ्या हॉटेलांचं छोटं सत्य

सी-फूड म्हणजे माझ्या प्रचंड आवडीचा विषय. सी-फूड साठी प्रसिद्ध असलेल्या ’महेश लंच होम’ मधे काही महिन्यांपूर्वी गेलो होतो. पहिल्यांदाच. एकूणच वर्णनं खूप ऐकलेली होती त्यामुळे त्याबद्दलची, तिथे मिळणा-या पदार्थांबद्दलची उत्सुकता फार वाढली होती.

मेनू इतर हॉटेल्सच्या तुलनेत लिमिटेड वाटला. पदार्थांच्या किमती पदार्थांच्या क्वांटिटीच्या व्यस्त प्रमाणात होत्या. म्हणजे अर्धी वीत पापलेट ची हातभर किंमत असा प्रकार. माशातल्या काट्यांपेक्षा त्या व्यंजनांच्या किमतींचे काटे जास्त खुपले. आणि एवढं असून पदार्थ जगावेगळे चविष्ट आहेत असंही नाही. त्यापेक्षा कोप-यावरच्या कुठल्याही मालवणी हॉटेलमधे जास्त भारी पदार्थ मिळतात. 

आणखीही काही अशी नावाजलेली हॉटेल्स बघून आलोय, तिथे खाऊन आलोय; आणि सगळीकडे माझी काहीशी अशीच गत झाली. एकूणच सगळ्या मोठ्या हॉटेल्स चा हाच प्रकार असतो. अर्थात हा सगळा ज्याच्या त्याच्या आवडीचा आणि इच्छेचा प्रश्न आहे. पण या प्रकारानंतर मी मात्र म्हटलं,

’आकडे मोठे, आणि तुकडे छोटे’

- अ. ज. ओक

Emergency Exit / आपातकालीन निकास

Every alternate day, there is news in the newspaper about someone, somewhere, somehow and for some reason, committing suicide. It is a very saddening thing to know about, every single time. Sometimes its a poor farmer having huge debt, sometimes its a student unable to digest and accept failure, sometimes its a criminal suffocated with guilt, or sometimes its just a common man having a common list of worries and problems, trying to bring life to an end in an uncommon way.

'Suicide is looked at as the 'Emergency Exit' from life. It is another fact that emergencies in such cases are more often perceived than they exist.' 
- A J Oka.

’कर्जाच्या ओझ्याखाली दबलेल्या शेतक-याची आत्महत्या’; ’परिक्षेत अनुत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्याची आत्महत्या’; ’पती व मुलांचा खून करून पत्नीची आत्महत्या’ या आणि अशा अनेक दु:खद बातम्या दर चार दिवसागणिक वर्तमानपत्रात वाचायला मिळतात (लागतात). अशा कृत्यामागे कारणं काय असतात हा भाग वगळता, आत्महत्या या गोष्टीकडे कशा दृष्टीने बघितलं जातं याचा विचार केला तर,

’लोकांना आत्महत्या ही गोष्ट म्हणजे जीवनाला असलेली ’आपातकालीन निकास’ ची खिडकी वाटते. ही गोष्ट वेगळी, की आपातकाल असण्याच्या वेळा कमी असतात आणि भासण्याच्या वेळा जास्त.’
- अ. ज. ओक